اصطلاحات بیلیارد
اصطلاحات بیلیارد
1- ضربه (shot)
زمانی که بازیکن با نوک چوب به کیوبال می زند یا به عبارتی سرتیپ چوب به کیوبال برخورد می نماید ضربه صورت میگیرد.
ضربه زمانی کامل شده به حساب می آید که تمامی توپ ها بر روی میز به حالت سکون در آمده باشند.
ضربه می تواند به دو شکل زیر اعمال شود:
ضربه مستقیم: اگر توپ سفید بدون برخورد با باند به توپ هدف برخورد نماید ضربه مستقیم به حساب می آید.
ضربه غیر مستقیم: اگر توپ سفید قبل از برخورد به باند با توپ هدف با یک یا چند باند برخورد نماید ضربه غیر مستقیم انجام شده است.
2- توپ (ball)
زمانی توپ ها می بایست از عاج، ترکیبات دیگر و خاک رس ساخته می شدند اما امروزه جایگزین های پایدارتری دارند. توپ های آسیایی از رزین های پلی استری ساخته می شوند و این باعث می شود که برای تولید ارزان تر باشند. توپهای بیلیارد از نظر اندازه، طراحی و تعداد در هر نوع بازی متفاوتند.
3- چوب بیلیارد (cue)
بازیهای بیلیارد عموما توسط میله ای چوبی به نام کیو (cue) انجام میشود.
چوبهای مرغوب معمولا دو تکه و از جنس چوبهای جنگلی مانند افرا برای پاکت بیلیارد و چوب زبان گنجشک برای اسنوکر هستند.
طول استاندارد یک چوب بیلیارد از یک متر و 30 سانتیمتر تا یک متر و 53 سانتی متر می تواند متغیر باشد.
چوب بیلیارد شامل سرتیپ، بدنه و دسته است که تنها قسمتی از آن که با کیوبال در تماس است نوک چوپ یا در اصطلاح سرتیپ میباشد که با آن به توپ سفید ضربه زده میشود.
4- گچ
شاید بتوان گفت پر کاربرد ترین وسیله بعد از چوب در بازی بیلیارد گچ می باشد. گچ وسیله ای است که می بایست به نوک چوب یا سرتیپ زده شود تا ضریب اصطکاک میان چوب و توپ را افرایش داده و از در رفتن چوب و خطا رفتن ضربه جلوگیری کند.
این ابزار پر کاربرد متشکل از چندین ترکیب شیمیایی از قرار کربنات کلسیم،سیلیکات و ... میباشد که با اضافه کردن رنگ به این ترکیبات گچ های متنوعی به دست می آید.
5- مثلث (triangle)
وسیله ای است مثلثی شکل که توپ ها درون آن قرار میگیرد و به کمک آن توپ ها بر روی میز چیده میشود.
6- رست یا پل مکانیکی
وسیله ای است که به کمک آن میتوان به توپهایی که در فاصله دورتری از میز قرار دارند ضربه زد.
این ابزار پر استفاده با توجه به کاربرد و نحوه استفاده از آنها به انواع مختلفی از قبیل رست ضربدری-رست اسپایدر و ....تقسیم بندی می شوند که از پر کاربردترین آنها میتوان به رست ضربری اشاره کرد.
7- توپ سفید (cue ball)
در هر دو رشته پاکت بیلیارد و اسنوکر از توپی سفید استفاده می شود که از آن به منظور ضربه زدن استفاده می شود. به این صورت که نوک چوب (cue) یا به عبارتی سرتیپ ابتدا باید به آن و سپس به توپ مد نظر برخورد نماید.
به عبارتی دیگر تنها توپی است که می بایست با چوب به آن ضربه زده شود در غیر این صورت ضربه خطا بوده و شامل جریمه میباشد.
8- توپ هدف (object ball)
توپ هدف اصلی ترین توپی هست که در طول بازی با آن سر و کار داریم و بازیکن می بایست همواره ضربه خود را به آن وارد نماید.
به عنوان مثال در بازی ایت بال تمامی 7 توپ تک رنگ (solid) برای یک نفر و تمام 7 توپ دو رنگ (strip) برای بازیکن دیگر توپ هدف به حساب می آید.
در ناین بال و تن بال نیز به ترتیب توپ های شماره دار از یک سپس دو و به همین ترتیب به بالا توپ هدف به حساب می آیند.
عکس بالا حالات برخورد کیوبال با توپ هدف را مشخص می نماید. طبق این عکس کیوبال با توجه به موقعیت توپ میتواند به انواع مختلف به توپ هدف برخورد نماید.
9- پخش کردن (break)
دو بازیکن پس از قرعه کشی و انتخاب شروع کننده بازی می بایست در پای میز قرار گرفته و بازی را شروع نمایند.
به اولین ضربه ای که با کیوبال زده میشود و به توپ هدف برخورد می کند در اصطلاح شکستن ،پخش کردن یا (break) گفته می شود.